Μοναδικό ίσως μνημείο στον κόσμο, το Άγιον Όρος αποτελεί ένα ζωντανό μουσείο. Είναι μία 'Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία' εντός της Ελλάδας, στη χερσόνησο του Άθω της Χαλκιδικής, που θεωρείται κέντρο του Ορθόδοξου μοναχισμού. Η χερσόνησος αυτή καλύπτεται από το όρος Άθω που έχει ύψος 2033μ.; εξ ου και το όνομα της. Η επικράτηση όμως του ονόματος ΄Άγιον Όρος΄φαίνεται να έγινε κατά το πρώτο μισό του 12ου αι., συγκεκριμένα σε χρυσόβουλο έγγραφο του αυτοκράτορα Αλέξιου Α' Κομνηνού προς την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύραςτο 1144 που αναγνωρίζεται οριστικά και επίσημα και επιβάλλεται το νέο όνομα.
Το Άγιον Όρος είναι ένα αυτοδιοίκητο και αυτόνομο τμήμα του ελληνικού κράτους. Πολιτικά υπάγεται στο υπουργείο Εξωτερικών και θρησκευτικά στην Δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωσταντινούπολης. Έχει 20 μοναστήρια κι άλλους μοναστικούς οικισμούς γύρω από αυτά.
Είναι γνωστό ότι στο Άγιον Όρος φυλάσσονται πολλά κειμήλια, θησαυροί ανεκτίμητοι, λείψανα Αγίων και πολλές θαυματουργές εικόνες. Αξιοθαύμαστη είναι και η αρχιτεκτονική των μοναστηριών που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όλα αυτά, μαζί με την μοναδικότητα του, το καθιστούν πόλο έλξης πολλών προσκυνητών και όχι μόνο. Η είσοδος στο Άγιον Όρος ή αλλιώς 'Περιβόλι της Παναγίας' είναι απαγορευμένη στις γυναίκες. Στους άνδρες, η είσοδος επιτρέπεται κατόπιν συγκεκριμένης διαδικασίας προκειμένου να αποκτήσουν το 'διαμονητήριο', ειδική άδεια που τους επιτρέπει να ταξιδέψουν εκεί. Οι γυναίκες μπορούν να κάνουν την κρουαζιέρα του Αγίου όρους με πλοίο που ξεκινάει από το λιμάνι της Ουρανούπολης κάθε πρωί στις 10π.μ.